قانـون ماليـات بـر ارزش افـزوده
قانون ماليات بر ارزش افزوده (VAT)، مشتمل بر ده فصل و 52 ماده در تيرماه 1387 به تصويب رسيده و اجراي آن از مهرماه 1387 برنامه‌ريزي شده است.
به علت پيچيدگي و جديد بودن موضوع اين قانون و در اجراي ايفاي تكاليف قانوني، بدينوسيله اهم ملاحظات و نكات مهم اجرائي اين قانون و به شرح زير به اطلاع مي‌رسد.
دامنه شمول قانون
فصل اول قانون ماليات بر ارزش افزوده (مواد 1 الي 11) شامل سرفصلهايي چون كليات، تعاريف و دامنه شمول اين قانون مي‌باشد كه بطور خلاصه دامنه شمول قانون ماليات بر ارزش افزوده شامل:
عرضه و فروش كليه كالاها و ارائه خدمات (به غير از كالا و خدمات معاف، به شرح بند 2 ذيل) و همچنين واردات و صادرات آنها مشمول قانون جديد مالياتي است.
معافيت‌ها
فصل دوم قانون شامل مواد 12 و 13 ، معافيت‌هاي موضوع اين قانون را به جزئيات ارائه داده است. بطور خلاصه، برخي از كالاها و خدمات از شمول اين نظام مالياتي و در نتيجه اخذ اين ماليات از مصرف‌كنندگان كالا يا خدمات، معاف تشخيص داده شده است، از آنجمله:
– كالاهاي مصرفي كه جزو سبد كالاي مصرفي خانواده‌هاي كم درآمد محسوب مي‌گردد، همانند نان، قند، شكر … و امثالهم.
– محصولات و نهاده‌هاي كشاورزي
– انواع دام و طيور زنده، آبزيان، زنبور عسل و نوغان.
– انواع دارو، خدمات بهداشتي و درماني، خدمات توانبخشي و حمايتي
– خدمات پژوهشي و آموزشي
– خدمات عمومي بانكي
– خدمات حمل و نقل عمومي مسافري درون و برون شهري جاده‌اي، ريلي، هوايي و دريايي.
– اقلام فرهنگي همانند، كتاب، مطبوعات، دفاتر تحرير و انواع كاغذ چاپ، تحرير و مطبوعات
– خريد و فروش و اجاره اموال غيرمنقول (زمين، ساختمان)
– صادرات كالا و خدمات صادراتي مشمول نرخ صفر مي‌گردد و در اين رابطه نيز هرگونه ماليات بر ارزش افزوده پرداخت شده، به مؤدي بازگردانده مي‌شود.
– مؤدياني كه فروش كالا يا خدمات آنها از 3 ميليارد ريال در سال تجاوز ننمايد، از ارائه اظهارنامه و پرداخت ماليات معاف مي‌باشد.
مأخذ، نرخ و نحوه محاسبه ماليات (آخرین تغییرات)
مصاديق فوق در فصل سوم (مواد 12 الي 17) مورد بحث قرار گرفته است. به طور خلاصه، نرخ اين ماليات برای کالاها و خدمات عمومی در حال حاضر عبارتست از 6 درصد از بابت ماليات، به علاوه 3 درصد از بابت عوارض (جمعا 9 درصد) كه نسبت به ماخذ ماليات محاسبه مي‌شود .
وظايف و تكاليف مؤديان
فصل چهارم، وظايف و تكاليف موديان را در طي مواد 8 الي 23 مشخص نموده است، موارد زير در اين رابطه حائز اهميت مي‌باشند.
– فعالان اقتصادي براي انجام و اجراي اين قانون، ضروري است با سازمان امور مالياتي كشور اقدام به ثبت نام نمايند. مؤدياني كه حداقل مشمول يكي از شرايط زير باشند، مشمول اولين مرحله ثبت‌نام در نظام ماليات بر ارزش افزوده مي‌باشند:
الف- كليه واردكنندگان
ب- كليه صادركنندگان
ج- كليه فعالان اقتصادي با فروش بالاتر از 3 ميليارد ريال در سال.
– مؤديان مالياتي اين قانون، در هر سال شمسي و هر سه ماه يكبار، مكلف به ارائه 4 اظهارنامه مالياتي ارزش افزوده (VAT)، براساس فرم و دستورالعمل سازمان امور مالياتي كشور مي‌باشند.
– جرايم خاصي براي عدم انجام تكاليف فوق در اين قانون پيش‌بيني شده است، از آنجمله عدم ثبت‌نام به موقع و اخذ شماره مالياتي، عدم تهيه صورتحساب و گزارش مالياتي مخصوص و مورد تائيد سازمان امور مالياتي كشور، عدم پيش‌بيني سرفصل حسابهاي لازم در سيستم حسابداري مؤدي، جهت جداسازي حساب طلب و يا بدهي اين ماليات و بالاخره عدم تسليم به موقع اظهارنامه‌هاي مالياتي، مطابق با فرم تهيه شده
سازمان ماليات بر ارزش افزوده
فصل پنجم (مواد 24 الي 33) اختصاص به سازمان ماليات بر ارزش افزوده و وظايف و اختيارات آن داده شده است. قانون ماليات بر ارزش افزوده، مؤديان را مجاز به استفاده از خدمات مؤسسات حسابرسي عضو جامعه حسابداران رسمي و يا سازمان حسابرسي جمهوري اسلامي ايران نموده كه در اين مورد، گزارش حسابرسي ماليات بر ارزش افزوده هر يك از آنها، حكم رسيدگي قطعي را دارد و سازمان مالياتي مكلف به قبول و صدور مفاصا حساب مالياتي و يا واريز طلب ماليات بر ارزش افزوده (VAT) مي‌باشد.
متفرقه
فصل ششم الي دهم اين قانون، مشتمل بر مواد 38 الي 52 به مواردي چون، ساير مقررات، عوارض كالاها و خدمات، حقوق ورودي، ساير مالياتها و عوارض خاص و بالاخره تكليف ساير قوانين مربوطه و تاريخ اجراء قانون، اختصاص داده شده است.
خلاصه اطلاعات كلي فوق، فقط به منظور آشنايي با كليت اين قانون، تجهيز و آموزش به موقع كاركنان براي اجراي اين قانون ارائه گرديده است و به هيچ وجه كامل نمي‌باشد. توصيه مي‌گردد اقدامات مقتضي در جهت اجراي كامل قانون ماليات بر ارزش افزوده به عمل آيد.
